аҡса тотош бөттө

сплошной лес — тотош урман

сплошной поток льда — өҙлөкһөҙ боҙ ағышы

сплошная грамотность — тотош грамоталылыҡ

сплошная чепуха — бөтөнләй буш (һүҙ)

зажарить курицу целиком — тауыҡты тотош көйө ҡыҙҙырыу

целиком отдаваться любимому делу — тулыһынса яратҡан эшкә бирелеү

целиком и полностью — тотош, тулыһынса, бар булмышы менән

всё лето — йәй буйы

весь день — көн буйы

во всём мире — бөтөн донъяла

все люди — барлыҡ кешеләр

весь красный — тотош ҡыҙыл

бумага вся — ҡағыҙ тулыһынса бөттө

сахар весь — шәкәр бөтөнләй бөттө

всё его радовало — уны бөтә нәмә лә шатландыра ине

весь в кого — тас

весь в отца — атас, тас атаһы

все до одного — береһе лә ҡалмай, бөтөнөһө лә, барыһы ла

всего хорошего — һау бул(ығыҙ)

всё одно, всё едино — барыбер, бөтәһе лә бер

без всего — бер нәмәһеҙ

во всю ивановскую; по всему — күренеүенсә

при всём том; со всем тем — шуға ҡарамаҫтан

вот и всё — бөттө (башҡа өҫтәрлек нәмә юҡ)

не все дома у кого — еңел аҡыллы

прежде всего — беренсе урында, иң мөһиме, беренсе сиратта

города и веси — ҡалалар һәм ауылдар

цельнометаллический вагон — тотош металдан эшләнгән вагон

играть ва-банк — тотош аҡсаға уйнау

идти ва-банк — тәүәккәл (ҡыйыу) эш итеү, тәүәккәлләү

луга всплошную покрыты цветами — болондар тотош сәскә менән ҡапланған

глух на одно ухо — бер ҡолаҡҡа һаңғырау

он глух к моим просьбам — ул минең үтенестәремә ҡолаҡ һалмай

глухой ропот — эстән генә һуҡраныу

глухой голос — тоноҡ тауыш

глухой протест — йәшерен протест

глухой сад — үлән баҫҡан баҡса

глухая стена — тотош стена

глухая улица — тын урам

глухое окно — һуҡыр (яһалма) тәҙрә (яҡтылыҡ төшмәгән)

глухая крапива — һуҡыр кесерткән

глухой согласный лингв. — һаңғырау тартынҡы

съесть всё дочиста — бер нәмә лә ҡалдырмай ашап ҡуйыу

сгореть дочиста — тотош янып бөтөү, бер нәмә лә ҡалмау

новая работа завертела его — яңы эш уны тотош биләп алды

собака завертела хвостом — эт ҡойроғон болғай башланы

обойти кругом — әйләнеп сығыу

кругом никого нет — тирә-яҡта бер кем юҡ

кругом в долгах — тотош бурыста, бурысҡа батыу

кругом прав — тулыһынса хаҡлы

кругом дома растут тополя — өй тирәләй тирәктәр үҫә

кругом! воен. — кругом!

кругом да около — әйләнә-тирәләп кенә (эш-хәлдең айышына төшөнмәй)

сплошь идут дожди — өҙлөкһөҙ ямғыр яуа

зерно сплошь отборное — иген тотош яҡшы

сплошь и (да) рядом — бик йыш, бик күп, гел генә тиерлек, аҙым һайын

усеять участок пшеницей — участкаға тотош бойҙай сәсеү

звёзды усеяли небо — йондоҙҙар күк йөҙөнә һибелгән

целый пирог — бөтөн бер бәлеш

ездить целыми семьями — тотош ғаилә менән йөрөү

целый день — көнө буйы

ждать целый час — теүәл бер сәғәт көтөү

целый город — бөтөн ҡала

в целом мире — бөтә донъяла

целое событие — ысын ваҡиға

республика составляет единое целое — республика бер бөтөн булып тора

всё было цело — бөтәһе лә теүәл ине

остаться целым — иҫән ҡалыу

сапоги были целые — итектәр бөтөн ине

архив отделения цел — бүлектең архивы имен

целое число — бөтөн һан

одна целая шесть десятых — бер бөтөн ундан алты

целая вечность — мәңгелек, бик оҙаҡ ваҡыт

целый и невредимый; цел и невредим — иҫән-һау, имен-аман

ареал европеоидной расы — европеоид раса таралған урын (өлкә)

сплошной ареал — тотош таралған өлкә

карта ареалов — ареалдар картаһы

вдребезги разбить — селпәрәмә килтереү

вдребезги проиграться — тулыһынса отолоу

выйти из комнаты — бүлмәнән сығыу

выйти в сад — баҡсаға сығыу

войска вышли из города — ғәскәрҙәр ҡаланан сығып китте

вышла неприятность — күңелһеҙ хәл килеп сыҡты

выйти в люди — кеше булыу, аяҡҡа баҫыу

выйти в отставку — отставкаға (ялға) сығыу

выйти в тираж — ҡулланылыштан сығыу, иҫкереү

выйти из берегов — ярҙан сығыу, ташыу

выйти из возраста — йәше сығыу, ҡартайыу

выйти из головы (памяти, ума) — баштан (хәтерҙән, аҡылдан) сығыу

выйти из доверия — ышаныстан сығыу

выйти из колеи — юлдан сығыу

выйти из долгов — бурыстан ҡотолоу

выйти из положения — ҡыйын хәлдән сығыу, ҡотолоу, яйын табыу

выйти из пределов (границ) — сиктән сығыу

выйти из себя — сығырҙан сығыу

выйти из строя — сафтан сығыу (боҙолоу, ауырыу)

выйти из-под пера кого — яҙылыу (кем тарафынандыр)

выйти наружу — асылыу, асыҡланыу, беленеү

не вышел чем — килеп сыҡмау, тейешле кимәлдә булмау

годы вышли кому; прост.: — 1) йәше етеү, балиғ булыу

выйти из игры — уйындан сығыу

выйти из консерватории — консерваторияны ташлап сығып китеү

выйти к реке — йылғаға килеп сығыу

выйти на дорогу — юлға сығыу

он вышел из народа — ул халыҡ араһынан сыҡҡан

из него выйдет хороший учитель — унан яҡшы уҡытыусы килеп сығасаҡ

плохо выйти на фотографии — фотографияла насар сығыу

выйти замуж — кейәүгә сығыу

выйти из печати — баҫылып сығыу

вышла новая книга — яңы китап нәшер ителде

все деньги вышли — аҡса тотош бөттө

он выскреб весь двор — ул ишек алдын тотош ҡырып таҙартты

выскрести муку — ондо ҡырып алыу

выскрести нору — өңөп, өң яһау

занять денег — аҡса алып тороу

книги заняли всю полку — китаптар тотош кәштәне тултырҙы

занять место — урын алыу

занять первое место в соревновании — ярышта беренсе урын алыу

занять место секретаря — секретарь булып эшләү

сборы заняли один час — йыйыныу бер сәғәт ваҡытты алды

его заняла мысль о поездке в Москву — уны Мәскәүгә барыу уйы ҡыҙыҡһындырҙы

занять разговорами — хәбәр менән мауыҡтырыу

занять деревню — ауылды алыу

занять неприятельский город — дошман ҡалаһын алыу

запрудить реку — йылғаны быуып ҡуйыу

народ запрудил всю площадь — халыҡ тотош майҙанды тултырҙы